Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ

 Οι αρχαίοι Έλληνες κυρίως οι Αθηναίοι και οι Σπαρτιάτες ήταν λιτοδίαιτοι. Η γη στην Αττική δεν τους πρόσφερε πολλά τρόφιμα παρά μόνο τα κυρίως απαραίτητα όπως ήταν το κριθάρι, το σιτάρι, το κρασί, το λάδι, τις ελιές. Σε αντίθεση με τους Αθηναίους και τους Σπαρτιάτες υπήρχαν και κάποιοι λαοί όπως οι Θεσσαλοί και οι Βοιωτοί που κατοικούσαν κοντά σε εύφορες πεδιάδες. Αυτοί είχαν μεγαλύτερη ποικιλία τροφίμων .

Προς το μεσημέρι ή προς το απόγευμα έπαιρναν το άριστον ένα πολύ λιτό και γρήγορο γεύμα. Επίσης αργότερα προς το βραδάκι πολύ λίγοι αθηναίοι έτρωγαν ένα γεύμα το εσπέρισμα. Τέλος το τελευταίο και πολυτελές δείπνο το έπαιρναν στο τέλος της ημέρας αφού νύχτωνε. Αυτό το δείπνο συνήθως τελείωνε με επιδόρπια όπως φρούτα νωπά ή ξηρά κυρίως σύκα, καρύδια, σταφύλια ή γλυκά με μέλι. Οι αρχαίοι αθηναίοι ξεκινούσαν την μέρα τους με το ακράτισμα δηλαδή το πολύ απλό πρωινό που έτρωγαν. Αποτελούνταν από λίγο κριθαρένιο ψωμί βουτηγμένο σε κρασί. Πολλές φορές πρόσθεταν σύκα και ελιές.

 Τα δημητριακά αποτελούσαν τη βάση της διατροφής των αρχαίων αθηναίων. Το αλεύρι από κριθάρι ονομάζονταν μάζα και ήταν το πιο συνηθισμένο ψωμί των αρχαίων. Στη ζύμη έβαζαν διάφορα καρυκεύματα όπως μάραθο, δυόσμο και μέντα για να νοστιμέψουν το ψωμί. Οι περισσότεροι κάτοικοι τόσο στην Αθήνα όσο και σε άλλες μεγάλες πόλεις ζύμωναν μόνοι τους το ψωμί. Παρόλα αυτά στα μεγάλα κέντρα υπήρχαν φούρνοι που μπορούσαν να αγοράσουν από κει το ψωμί. Άλλα είδη δημητριακών που υπήρχαν εκείνη την εποχή ήταν ο “ κριβανίτης άρτος ” που γινόταν από σιμιγδάλι, ο “ όμωρος ” ήταν ένα γλύκισμα από ζύμη, σουσάμι και μέλι, ο “ άρτος ορύνδης ” ένα είδος ρυζιού που φύτρωνε στις όχθες του Νείλου και οι σημερινές λαγάνες που όμως δεν είχαν σχέση με το έθιμο της καθαρά Δευτέρας.

 Οι αρχαίοι αθηναίοι δεν είχαν την ποικιλία των φρούτων που έχουμε σήμερα παρόλο που ακόμα και τότε επικρατούσε το μεσογειακό κλίμα της Ελλάδας. Τότε δεν υπήρχαν κάποια φρούτα όπως τα πορτοκάλια, τα μανταρίνια, τα ροδάκινα, οι μπανάνες κ.α. Παρόλα αυτά αγαπούσαν πολύ τα φρούτα. Μερικά από τα φρούτα που υπήρχαν εκείνη την εποχή ήταν τα αχλάδια, τα ρόδια, τα μήλα, τα σύκα, μούρα, τα κεράσια, τα δαμάσκηνα κ.α.

 Τα λαχανικά κυρίως στις αρχαίες πόλεις ήταν από τα σπάνια αγαθά. Όμως πολλά σπίτια, κυρίως στα περίχωρα, καλλιεργούσαν στους κήπους και στα χωράφια τους, παρά το πρόβλημα έλλειψης νερού το καλοκαίρι, διάφορα λαχανικά όπως κρεμμύδια, σκόρδα, φασόλια, μαρούλια, βλίτα, αρακά, φακές, ρεβίθια, αγκινάρες, αγγούρια κ.α. Επίσης “ καρύκευαν ” τα φαγητά τους με διάφορα μυρωδικά όπως άνηθο, δυόσμο και σέλινο.

 Τα ράφια της κουζίνας ενός αρχαίου ελληνικού σπιτιού έπρεπε να είναι εφοδιασμένα με διάφορα μπαχαρικά που συνήθιζαν να προσθέτουν για να κάνουν πιο γευστικά τα πιάτα τους. Κάποια από αυτά τα μπαχαρικά ήταν σίγουρα το αλάτι, η ρίγανη, το ξύδι, το θυμάρι, το σουσάμι, η κάπαρη, το κύμινο και διάφορα άλλα.

 Οι αθηναίοι δεν συνήθιζαν να αγοράζουν το κρέας γιατί ήταν πανάκριβο. Το χρησιμοποιούσαν κυρίως για τις θυσίες. Στην ύπαιθρο όμως μερικοί άνθρωποι έτρεφαν ζώα όπως γουρουνόπουλα, κατσίκια, αρνιά, πουλερικά. Αυτοί έτρωγαν συχνότερα κρέας. Τους άρεσε επίσης πολύ να κυνηγάν. Έτσι κυνηγούσαν περιστέρια αλλά και όλα τα πετούμενα και τρέφονταν από αυτά. Επίσης κυνηγούσαν και μεγαλύτερα ζώα όπως αγριόχοιρους, ελάφια και ζαρκάδια.

 Οι αρχαίοι έτρωγαν πολύ συχνά όσπρια. Από αυτά τους ήταν γνωστά : οι φακές, τα φασόλια και τα ρεβίθια που τα προτιμούσαν ψημένα. Τα μπιζέλια και τα κουκιά που τα έτρωγαν συνήθως σε πουρέ και επίσης τα λουπίνια. Οι αθηναίοι έτρωγαν πολύ περισσότερο ψάρια παρά κρέας. Κάποια ψάρια ήταν : ο κολιός, το σκουμπρί, σαρδέλα, η γόπα, η μαρίδα κ.α. ΟΣΠΡΙΑ ΚΑΙ ΨΑΡΙΑ

 Το κρασί ήταν ένα από τα πιο διαδεδομένα ποτά των αρχαίων αθηναίων. Το κρασί συνόδευε συνήθως όλα τα γεύματα τους και τα συμπόσια. Όπως ξέρουμε το έπιναν νερωμένο γιατί κατανάλωναν άφθονο και δεν ήθελαν να μεθούν. Το νέρωναν μέσα σε ένα αγγείο που ονομάζονταν κρατήρας και πολλές φορές έβαζαν μέσα και διάφορα αρώματα όπως θυμάρι, μέντα, γλυκάνισο, δενδρολίβανο, ακόμα και μέλι. Το κρασί ήταν χλιαρό ή κρύο ανάλογα με την εποχή. Μερικές φορές έβαζαν μέσα και παγάκια που τα έφερναν από τα βουνά και τα διατηρούσαν μέσα σε άχυρο. Εκείνη την εποχή υπήρχαν τέσσερα είδη κρασιού. Το άσπρο, το κιτρινωπό, το μαύρο και το κόκκινο. Το άσπρο ήταν το ελαφρότερο και πολύ χωνευτικό, το κιτρινωπό είχε πιο ξινή γεύση, ενώ το μαύρο και το κόκκινο που είχαν γλυκιά γεύση ήταν τα πιο περιζήτητα.

 Το λάδι ήταν ένα υλικό που το χρησιμοποιούσαν ιδιαίτερα πολύ οι αρχαίοι αθηναίοι. Από διάφορες Ανασκαφές έχουν βρεθεί αμφορείς στους οποίους αποθήκευαν το λάδι. Στη αρχαιότητα, το φημισμένο λάδι ήταν αυτό που προερχόταν από την Σάμο και την Ικαρία. Το ελαιόλαδο το χρησιμοποιούσαν Στην παρασκευή διαφόρων φαγητών.

 

                                 ΤΕΛΟΣ